Mihail Aleksandrovič Šolohov

Biografija

Mihail Aleksandrovič Šolohov bio je ruski pisac. Rođen je 24. marta 1905. godine u  mjestu Vešenskaja, a umro je 21. februara 1984. godine u istom mjestu. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost.

Privatni život i karijera

Mihail Aleksandrovič Šolohov rođen je u regiji Kamenskaja, u seocetu Klusilinu u Rusiji. Bio je ruski romanopisac koji je zahvaljujući svojoj porodici bio vezan za ruske donske kozake.

Njegov otac bio je pripadnik ruske niže srednje klase. Bavio se raznim zanimanjima, kao što su poljoprivreda, trgovina i stočarstvo. Majka Anastarija Danilivna Čornjak došla je iz ukrajinske seoske porodice. Prije udaje za Šolohovog oca ostala je udovica kozačkog gardiste. Bila je nepismena, ali naučila je čitati i pisati kako bi pomogla Šolohovu u učenju.

Šolohov je pohađao škole u Karginu, Moskvi, Bogučaru i Vesenskaji sve do 1918. godine, kada se pridružio revolucionarima u građanskom ratu. Tada je imao samo 13 godina.

Šolohov je počeo pisanje sa 17 godina. Godine 1922. preselio se u Moskvu da radi kao novinar, ali postao je asistent, klesar i knjigovođa od 1922. godine do 1924. godine. Povremeno je sudjelovao na seminarima pisaca. Njegovo prvo djelo u objavi bio je satirični članak „Test“ (1922. godine).

Godine 1924. Šolohov se vraća u Vesenskaju i potpuno se posvećuje pisanju. U istoj godini oženio se djevojkom imena Maria Petrovna Gromoslavskaja. Imali su dvije kćeri i dva sina.

Njegova prva knjiga je „Priče s Dona“ (1926 godine). U istoj godini je Šolohov počeo pisati „Tihi Don“, roman koji je pisao četrnaest godina (od 1926. do 1940. godine). Za ovo djelo dobio je Staljinovu nagradu.

Knjiga je bila najčitanije djelo sovjetske književnosti i predstavljala je snažan primjer socijalističkog realizma. Tema sukoba i mira za vrijeme Prvog svjetskog rata u sredini donskih kozaka. Izuzetno opisuje prirodu i kozačke običaje. Za ovo djelo, u kome piše o svojoj zemlji tokom Prvog svjetskog rata i ruskog građanskog rata, dobio je i Nobelovu nagradu za književnost 1965. godine.

Za djelo „Uzorana ledina“ dobio je Lenjinovu nagradu.  Zatim je napisao još dva dijela „Azurna stepa““ (1932) i „Žetva na Donu“ (1960.). Pripovijetka „Čovjekova sudbina“ (1957.godine) postala je popularni ruski film. Priča je to o tragediji vojnika tokom rata, kojem se ne priznaju njegove zasluge. Njegov nedovršeni roman „Oni su se borili za otadžbinu“ govori o velikom patriotskom ratu. Djela mu obiluju lokalizmima.

Tokom Drugog svjetskog rata pisao je članke o sovjetskim ratnim borbama za različite časopise.

Njegova prikupljena djela objavljena su u osam izdanja između 1956. i 1960. godine.

Šolohov se pridružio CPSU-u 1932. godine, a 1937. godine izabran je u Sovjetski parlament. Godine 1959. pratio je sovjetsku premijerku Nikicu Hruščov na putovanje u Evropu i Sjedinjene Američke Države. Postao je član Centralnog odbora CPSU-a 1961. godine, akademik SSSR akademije nauka i umjetnosti 1939. godine, a bio je član Sovjetskog Saveza SSSR-a. Dva puta je dobio „Orden junaka socijalističkog rada“, a kasnije je postao potpredsjednik Udruženja sovjetskih pisaca.

Neki od njegovih citata su:

Bolje je besplatno raditi, nego badava ležati.

S jakom se ne bori, s bogatim se ne sudi.

Čovjeka primaju u društvo prema odjeći koju nosi, a ispraćaju ga prema duhu koji je pokazao.

Umro je u sedamdeset devetoj godini života u svojoj rodnoj Rusiji.

Tihi Don

„Tihi Don“ je Šolohovo književno djelo koje se ne može svrstati ni u jedan žanr. Prije svega, predstavlja istorijski roman koji prikazuje rusko društvo u doba Revolucije, a isto tako je i politički roman, jer se bavi tematikom sukoba između komunista i monarhista.

U najvećem dijelu knjige opisan je Prvi svjetski i građanski rat. U njemu je prikazan mukotrpan život donskih kozaka, pa zbog toga se smatra i sociološkim romanom. Psihološka nota oslikava se kroz snažne emocije glavnog junaka.

Ljubavna priča između Grigorija Melehova i Aksinje, glavni je motiv romana. Pisac posebnu pažnju posvećuje prelijepim opisima prirode.

Jedan je od najčitanijih romana ruske književnosti. Pisac je za njega dobio Staljinovu i Nobelovu nagradu za književnost.

Kako je čitav život proveo sa kozacima i ne čudi da su oni glavna tema njegovog književnog stvaralaštva.

Dolazi do rušenja starih normi morala i života, gdje dolazi novo doba koje je u duhu oslobođenja  naroda od kapitalista i pravilne raspodjele. Međutim, postoje i ljudi kojima novi poredak ne odgovara i oni se bune. Te iste ljude Šolohov je nastojao da prikaže što mu je veoma zamjereno.

Kozaci i kozaštvo – predstavlja poseban društveni sloj, a poslije postaju vojnički stalež. Kozaštvo se počelo formirati krajem 14 vijeka. Kozaci su porijeklom odbijegli najsiromašniji seljaci – kmetovi, koji su se počeli naseljavati na stepe juga Rusije. Ruski car Ivan lV Grozni, sredinom 14. vijeka, angažovao je kozake kao vojnike, čuvare južnih granica.

Priznata im je sloboda i autonomija. Imali su skupštinu koja se zvala „Krug“. Međutim, kozaštvo je ukinuto u SSSR – u. Kozaštvo u romanu „Tihi Don“ prikazano je u vidu raznih protivrijećnosti koje dolaze do izražaja za vrijeme revolucije. Hiljade ljudi odlazi u smrt, lije se kozačka krv.

Kod kuće oni su vrijedni zemljoradnici, ali unutrašnja dešavanja u carskoj Rusiji i dug period ratovanja stvarali su haotično stanje među vojnicima. Kozaci nisu bili u mogućnosti da shvate revolucionarne pojave, pa onda ostaju pri starom, koje im je dobro poznato.

Revolucija je loše uticala za kozake i kozaštvo. Poslije su se umorili od zabluda koje su ih okruživale i ratovanja, a neki od njih pretvarali su se u bande koje su narušavale mir stepa sve do 1922. godine.

Don je najveća rijeka u južnoj Rusiji, a peta je po veličini rijeka u Evropi. Duga je 1970 km. U bijegu od kmetstva seljaci su se naseljavali na stepe uz rijeku Don. Bila je to plodna zemlja za razvoj poljoprivrede i uzgoj stočarstva. Rijeka Don za ljude nije bila obična rijeka, nego ona za njih predstavlja mjesto sreće, ljubavi i života.

Roman se sastoji od četiri knjige. Prva knjiga romana objavljena je 1928. godine, druga 1929. godine, treća 1933. godine i četvrta 1940. godine.

Radnja romana počinje pred Prvi svetski rat u  kozarskom selu Tatarskom, na Donu. Priča opisuje život mladog Grigorija Melehova koji živi na svom imanju sa porodicom – roditeljima, oženjenim bratom i  sestrom.

Glavni lik Grigorije u ljubavnoj je vezi s udanom ženom, Askinjom Astahovom, kojoj je muž Stefan u vojnoj službi. Ovakva veza je bila osuđivana od strane mještana, pa stoga otac mu ugovara brak sa Natalijom, djevojkom iz bogate porodice Koršunovih. Grigorije se ženi Natalijom, ali nije bio srećan. Nakon nekoliko godina braka Grigorije se vratio Askinji…

Priča donosi puno istorijskih događaja, ali i strastvenu ljubavnu priču. Na slikovit način opisana je jedna ljudska sudbina.

Bibliografija

• „Priče s Dona“ (1926. godine)
• „Uzorana ledina“ (1932. godine)
• „Azurna stepa“ (1932. godine)
• „Tihi Don“ (1940. godine)
• „Čovjekova sudbina (1956. godine)
• „Žetva na Donu“ (1960. godine)
• „Nauka mržnje“ (1960 godine)
• „Oni su se borili za domovinu“ (nedovršen roman)